Kimi Avrupa ülkeleri ve ABD’de aşılama başlarken, Türkiye hâlâ yerinde sayıyor. Aşılamanın ne vakit başlayacağına dair ise bilinmezlik başat. Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Üner, “Bir bilinmezlik içerisindeyiz. Salgını kontrol altına almak için bizim bir adım önde olmamız gerek. Oysa biz hep bir adım geriden geliyoruz” dedi.

İngiltere ve ABD başta olmak suretiyle bazı ülkeler ilk koronavirüs aşılamalarına başladı. Sadece Türkiye hâlâ yerinde sayıyor. Gelinen noktada aşıların ne vakit geleceğine ve aşılamanın ne vakit başlayacağına dair tam bir bilinmezlik başat.

50 milyon dozluk anlaşmaya varılan Sinovac’ın koronavirüs aşısı, hâlâ Türkiye’ye gelmiş değil. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, mevzu hakkında birçok kez tarih veren yada işaret eden açıklamalarda bulunmuş oldu, sadece bu açıklamalardaki tarihler de geride kaldı. Aşıların ne vakit geleceğine ve aşılamanın ne vakit başlayabileceğine dair netlik yok.

TARİH HEP ‘ERTELENDİ’
Aşı mevzusunda şimdiye kadar Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Sıhhat Bakanlığı yetkilileri ve Bilim Kurulu kaynaklı birçok izahat yapılmış oldu. Fakat bu açıklamaların hiçbirinde işaret edilen tarihlerde beklenen gelişmeler yaşanmadı.

Aşı ile alakalı son açıklamayı, Bilim Kurulu Üyesi Tevfik Özlü yapmış oldu. Özlü, aşılama için ilk tarih olarak duyuru edilen 11 Aralık’ın ortalama 1,5 ay sonrasını işaret etti: “Aşı Türkiye’ye geldikten sonra aşıların bir testten geçme süreci vardı zaten. Bugün aşı gelmiş olsa bile 15-20 günlük süre gerekiyor. Bu ocak ortası ya da sonuna denk geliyor.”

Koca’nın aşılamanın başlaması için verdiği ilk tarih 11 Aralık’tı. Sadece, Koca’nın verdiği bu tarihte aşılamanın başlaması bir yana, aşı sevkiyatı dahi yapılamadı. Bilim Kurulu Üyesi Ateş Kara, hemen hemen 11 Aralık zamanı beklenirken yapmış olduğu 4 Aralık tarihindeki açıklamada, aralık sonunu işaret etti. Kara, “Bizim aşı 11 Aralık’ta gelince en erken yapılacağı tarih 25-26 Aralık gibi olur” dedi. Kara’nın işaret etmiş olduğu tarihler bugün ve yarın olmasına karşın mevzu hakkında bir gelişme söz mevzusu değil.

Bakan Koca, 10 Aralık’ta yapmış olduğu açıklamada da “Aşı 3-4 gün içerisinde ülkemize gelebilir” diye konuştu ve aralık sonunu işaret etti. Koca’nın yapmış olduğu bu açıklamadaki tarihlerde de beklenen gelişmeler olmadı.

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan, 17 Aralık’ta yapmış olduğu açıklamada ülkede aşılamanın 23 Aralık tarihinde başlayacağını deklare etti. Fakat 23 Aralık zamanı de geride kaldı.

BELİRSİZLİK ARTTI
Aynı gün Habertürk’ten Muharrem Sarıkaya’ya konuşan Sıhhat Bakanlığı kaynakları, aşıların bigün sonrasında ülkeye geleceğini kaydetti. Sarıkaya, “Dolayısıyla aşının yapılmasına başlanması da ancak ocak ayının ilk haftası mümkün olabilecek” dedi. Ne var ki aşı sevkiyatı bu tarihte de yapılmadı.

Gene aynı gün Özgürlük gazetesinden Abdülkadir Selvi’ye konuşan Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca ise, aşılamanın aralık ayı sonu yada ocak ayının ilk haftası başlayabileceğini söylemiş oldu: “İlk parti 3 milyon. 14 günlük bir incelemeden geçmiş olacak. Muhtemelen ay sonu veya yılın ilk haftası uygulama başlayabilir.”
Koca’nın, bu açıklamadan sonrasında aşı takvimine ilişkin net bir acıkması olmadı.

ÇİN AŞISININ SONUÇLARI HENÜZ AÇIKLANMADI
Tüm bunlara ek olarak CoronaVac’ın Brezilya’daki Faz-3 sonuçlarının açıklanması gene ertelendi, üretici şirket Türkiye ve Endonezya’daki neticeleri da beklemek istediğini söylemiş oldu. Gözler ülkedeki Faz-3 denemelerinin ne durumda olduğuna çevrilirken, aşıya ilişkin takvimdeki belirsizlik arttı.

Mevzuya ilişkin BirGün’e konuşan Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sarp Üner, aşı mevzusunda ciddi belirsizliğin bulunduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Sarp Üner, “Bir bilinmezlik içerisindeyiz” ifadesini kullandı. Prof. Dr. Sarp Üner, özetle şunları dile getirdi:

► KARIŞIKLIK MEVCUT: Bunlar hep plan program işi sadece anladığımız kadarıyla öteki firmalarla görüşme yapılmamış. Sinovac ile görüşme yapılmış sadece o da oldukca net değil. Doğrusu bir kargaşalık başat. Yurtdışındaki doktor arkadaşlarımız şu an hangi aşıyı olacağını biliyor. ABD, AB üyesi ülkeler, İngiltere, Kanada ve Avusturalya şeklinde ülkeler aslına bakarsanız neredeyse firmaların mühim aşı potansiyelini satın aldı. Hepsinden alıp, stoklayalım yaklaşımında bulundular. Neticede aşıyı aldılar ve bizim bu şekilde bir çalışmamız olmamış.

► SONUÇLARI HÂLÂ BELLİ DEĞİL: Sinovac firmasıyla ilgili de bir belirsizlik var. Doğal belirsizlik bu aşının etkinliği ne kadar mevzusunda da mevcut. Faz 3 emek harcaması Türkiye’de yapılıyor, daha neticeleri ortada değil. Brezilya’da, Endonezya’da yapılıyor fakat sonuçlar hâlâ açıklanmadı. Ne firmadan izahat geldi, ne de bilimsel bir izahat var. Bir tek bir belirsizlik var. Uygun mudur, değil midir belli değil. Faz 1- ve faz 2 ümit vericiydi fakat faz 3’te sorun var.

► HİÇBİR ŞEY NET DEĞİL: Biz şu anda bilinmezlik içerisindeyiz. Hangi aşı gelecek, bu gelen aşının en azından faz 3 çalışmasının tamamlanıp bağımsız, bilimsel kurum ve kişilerce değerlendirip onayı devletimizde verilecek mi, bilmiyoruz. Aşı ne kadar gelecek bilmiyoruz. Geldiği vakit iyi mi bir uygulama olacak o da belli değil. Başlangıçta aile hekimleri üstünden yapılacağı söylendi fakat onlar da altyapılarının yetersiz bulunduğunu belirterek, tepki gösterdi. Bu anlamda da bir bilinmezlik içerisindeyiz.

► HEP BİR ADIM GERİDEYİZ: Tedbirleri almakta hep gecikiyoruz. Sanki bu şekilde salgının gerisinden gidiyoruz şeklinde bir hissim var. Halbûki salgını denetim altına almak için bizim bir adım önde olmamız gerek. Oysa biz hep bir adım geriden geliyoruz.