Şanlıurfa’da, Harran Ovası’ndaki seralarda çalışan hanımefendiler, hem kentin sektördeki üretim payını büyüttükleri hem de aile ekonomilerine katkı sağladıkları için keyifle çalışıyor.

Ziraat üretiminin mühim merkezlerinden Şanlıurfa, Karaali bölgesinde çıkarılan jeotermal kaynağın seracılıkta değerlendirilmeye başlanmasının arkasından, burada yetiştirilen ürünlerle de adından söz ettiriyor.

KADIN İSTİHDAMI ARTIYOR

Bu durum bilhassa hanım istihdamını artırırken, bölge ve ülke ekonomisine de katkı sağlıyor. Bölgedeki yatırımcılar da daha özenli çalışmış oldukları için seraların her alanında hanım işçi çalıştırmayı tercih ediyor.

18 İLE 25 YAŞ ARASI YAKLAŞIK 350 KADIN

Büyük kısmı topraksız 500 dekardaki seralarda çalışan 18 ile 25 yaş arası ortalama 350 hanım, aile bütçesine destek oluyor. Hanım işçiler, averaj 70 lira yevmiye alıyor.

“KADINLARI ÜRÜNE DAHA NAZİK YAKLAŞTIĞI İÇİN TERCİH EDİYORUZ”

Karaali bölgesinde işletmeci Yasin Demir, seracılığın daha oldukca bayanlara hitap ettiğini söylemiş oldu.

Demir, “Seramızda 45 işçimiz var, bunlardan 40’ı kadın. Bitkilerimiz hassas, kadınlar nazik davranıyor çiçek alma, ipe alma, domates hasadında, o nedenle tercih ediyoruz.” dedi.

Harran Ovası’nın seraları bayanlara emanet VİDEO

“KEYİFLE ÇALIŞIYORUZ”

İşçilerden Kübra Fidan da sabah servislerle geldikleri seralarda, akşama kadar dostlarıyla güzel zaman geçirerek çalıştıklarını belirterek, “Muhabbetle günümüz geçiyor. Zorlanmadan çalışıyoruz. Domatesler bizim elimizde daha lezzetli oluyor, daha kibar davranıyoruz, onları bir çocuk gibi yetiştiriyoruz.” diye konuştu.

Koronavirüs sebebiyle ara sıra zorluklar yaşadıklarına dikkati çeken Fidan, hastalığın bir an ilkin son bulmasını istediklerini açıkladı.

“DOMATESLERE BEBEK GİBİ BAKIYORUZ”

İşçilerden Zeynep Özden, serada çalışmanın kendilerine avantaj sağladığını anlatarak, “Daha önceden dışarıda mevsimlik işçi olarak çalışıyorduk. Sera kapalı ve kadınlarla yan yana olduğumuz için daha iyi oluyor. Domateslerle iç içe olmak çok iyi, onlara bebek gibi bakıyoruz.” dedi.

Ayşe Demir ise önceki dönemlerde ziraat işçisi olarak değişik illere gitmek zorunda kaldıklarını, 4 senedir ise serada çalıştığını söylemiş oldu. Demir, tarlalara gore işlerinin daha rahat bulunduğunu dile getirdi.

Yüksek Mahkemes, ABD kökenli şirket Uber sürücülerinin özgür meslek sahibi olmak yerine işçi olarak işlem görmesi gerektiğine karar verdi. Böylece binlerce Uber sürücüsünün minimum asgari ücrette emek harcama ve dinlence tutarı alma hakkını dünyaya geldi.

Uzun süredir devam eden bir hukuk harbinde Uber, önceki üç turu kaybettikten sonrasında havlu atmamış Yüksek Mahkeme’ye başvurmuştu. Yüksek Mahkeme’nin 19 Şubat günkü sonucu, Uber’i ağır bir tazminatla karşı karşıya bırakabilir ve iş ekonomisi açısından da değişik sonuçlara yol açabilir.

Uber, kararın azca sayıda sürücüye odaklandığını ve o zamandan beri işinde değişimler yaptığını belirtirken ABD’de UBER hisseleri düşüşe geçti… Kararın öteki ülkelerde de yansıması olacağı sanılıyor…

Şimdi gelelim sadede dostlar… Londra’da 2000 öncesinde tekstil dönemine geri dönelim. Patronlar 8 saat işgücü yerine parça başı emek vermeyi dayatmaya başlamışlardı. Sendikaların karşı çıkmasına karşı üç beş kuruş daha çok para kazanırım sanısıyla bazı işçiler parça başı yöntemini tercih etti. Ne yazık ki parça başı iş işçileri özünden kopardı. Bu işçiler çalışırken kahve molası bile vermeden robotlaştı. Öteki işçiler “iyi akşamlar” deyip makineleri kapatırken parçabaşı işçileri bir otuz dakika daha emek vermeyi tercih ettiler. Olmadı işleri evlerine götürdüler. Toplumsal yaşamlarını bir kenara koyup gece gündüz parça başı emek vermeyi sürdürdüler…

Tekstilde işçilerin travmatik emek harcaması çocuklarına da yansıdığı söylenebilir. İşçilerin kendi kendine bıraktığı çocuklardan bazıları ya çetelere katıldı ya da uyuşturu ilintili suçlara karıştı. Topluma ilişkin araştırmalar o denli azca ki günün birinde bu mevzulara değinen araştırmacılar çıkacaktır ümit ederim…

İşte Uber de “kendi işiniz” kandırmacasıyla parçabaşı ya da taşeron mantığıyla bir kölelik sistemi kurdu. İnternetten çağırdığınız Uber taksi sizi durak taksilerden yüzde 30, siyah taksilerden yüzde 50 daha ucuza taşıyordu. Sanal şirket yeni köleleri sürücülerin sırtından aslolan parayı kazanırken sürücüleri direksiyon başına mahkum etti.

Uberci bir sürücü dostum şu örneği vermişti: Biz elimizle elma topluyoruz. Siyah taksi sürücüleri kürekle. Onların 6 saatte doldurmuş olduğu kasayı biz 16 saatte doldurabiliyoruz. Bu adil değil. ‘Ya bu deveyi güdersin ya bu diyardan gidersin’ durumu ortaya çıkta fakat biz bu iş için pahalı araçlar satın aldık. Onların taksitleri var. ‘Hadi bize eyvallah’ diyemiyorsunuz işte…”

Uberci arkadaşıma mahkeme kararını soruyorum. “İyi oldu tabii” diyor ve ekliyor, “Ama uygulama nasıl olacak bilmiyorum. Bizi işçi olarak çalıştıracaklarsa araçlarımız için de kira ödemeleri gerekiyor. Her aracın da farklı bir kirası olacak sanırım.”

Dostum “Peki bütün bunların ötesinde salgın sizi nasıl etkiledi” sorumu da şöyleki yanıtlıyor: “Salgında işler düştü. Bazı saatlerde sokaklarda in cin top oynuyor. Uçuşlar durduğu için uzun mesafe yolcular da haliyle çok azaldı. ‘Bizim çalışma saatlerimiz ve kazancımız düştü’ diye hayıflanırken gelirimiz de düşürüldü. Yolcu taksi ücretini şirkete internetten ödüyor. Şirket de komisyonunu alıp kalanını bizim hesabımıza yatırıyor. Şirket salgında kendi zararını azaltmak için kendi komisyonunu artırmış. Böylece biz Uber emekçileri iki kez zarar etmiş olduk…”

Uber haberi bizim için iki açıdan mühim. İlki kazanmak için ne olursa olsun savaşım edilmesi icap ettiğini öğretti. İkincisi bu kapitalizmin “kendi işin” aldatmacası son bulmalı artık. Günümüzde ölümün gezdirilmiş olduğu sokaklarda ekmek parası için işlerini sürdüren kargo sürücüsü emekçilerini, 12 yıl ilkin 2019’da yönetmen Ken Loach “Üzgünüz, Size Ulaşamadık” filmiyle beyaz perdeye taşımıştı. Filmin hikayesi tam da anlattığımız “kendi işin” yalanı… Kesinlikle izleyin derim.