Pandeminin ekonomik faturası ağırlaşıyor. Binlerce şirket kapıya kilit vururken borçla ayakta kalmaya çalışanlar ise aldıkları kredileri ödeyememe riskiyle karşı karşıya.

Batık kredi miktarı 150 milyar TL’yi aşarken UYAP verilerine bakılırsa icra dairelerindeki icra ve batkı dosya sayısı ise bugün itibarıyla 22 milyon 127 bine çıktı. Pandemide birçok işletme kapalıyken icra dairelerine günlük gelen dosya sayısı ise 17 bin civarında.

Bilhassa 2020 Haziran ayı sonrası ucuzlatılan ve senelik 1 trilyon lirayı aşan kredi genişlemesinin geri ödemelerinde ciddi sorun umut ediliyor. Uzmanlar, pandemi sebebiyle geri ödemelerde sağlanan toleransın sonuna gelinirken bankaların yeni yılda borçlu firmaları sıkıştıracağı, oldukça sayıda batkı, el değiştirmenin gündeme gelebileceğine işaret ediyor. Covid-19 etkisiyle revize edilmiş geniş tanımlı işi olmayan sayısı ve iş kaybı Ekim 2020’de 10 milyona yaklaştı. Bu yıl işi olmayan sayısının katlanarak artması umut ediliyor.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine bakılırsa 2020 Ocak-Kasım döneminde 2019’un aynı dönemine bakılırsa kapanan şirket sayısı yüzde 11 artarak 12 bin 206’ya çıktı. Kapanan gerçek şahıs ticari işletme sayısı da yüzde 14.39 artışla 19 bin 665’e fırladı.

TOBB verilerine bakılırsa 2009’dan bu yana kapanan şirket sayısı 153 bin 241 olurken aynı dönemde batkı bayrağı çeken gerçek şahıs ticari işletme sayısı da 292 bin 711’e terfi etti. İkisinin toplamı yarım milyona yaklaşıyor.

2 MİLYON ESNAF KAPANDI

Pandemi ile geçen 2020 senesinde 99 bin 588 esnaf kapanmış oldu. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine bakılırsa son 16 yılda batkı eden esnaf sayısı ise 1 milyon 995 bini aşarak 2 milyona dayandı.

TEK UMUT YENİ BİR PAKET

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, bundan sonraki süreçte tek umutlarının yeni bir paket bulunduğunu vurgulayarak “Borç ödemelerin ötelenmesi ve faizsiz bir destek paketi acilen açıklanmalı. Yoksa esnaf dayanamaz, kapanmalar artar” dedi. 10 milyonu aşkın kişinin bu alanda çalıştığına dikkat çeken Palandöken, ertelenen vergilerin, kredilerin, ödenemeyen kira, elektrik, su, doğalgaz şeklinde borçların, ufak işletmelerin toplam sermayesinden daha çok noktaya geldiğini söylemiş oldu. Palandöken, “İşletmeler açılmamak üzere kapanmadan önce gerekli müdahaleler yapılmalı” diye konuştu.

Ufak ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) ise borç miktarı artıyor. Gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme, borcunu döndüremediği için batıyor. Batık KOBİ kredisi miktarı Kasım 2020 itibarıyla 57 milyar 875 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KOBİ sayısı ise 285 bine dayandı.

150 MİLYARLIK BATIK KREDİ

BDDK verilerine bakılırsa bankacılık sektöründe Kasım 2020 itibarıyla batık kredi miktarı 150 milyar TL’yi aşıyor. Geçen yıl aynı dönemde bu miktar 143 milyar TL civarındaydı. En fazla batık kredinin olduğu sektör 25 milyar TL ile imalat sanayii olurken ikinci sırada 25 milyar liralık batıkla inşaat, üçüncü sırada 24 milyar TL ile toptan ve perakende tecim geliyor. Batık kredi oranı en süratli artan sektör ise enerji. Sektörün 15 milyar TL’yi aşkın takipteki kredisi bulunuyor.